Wykonanie sprawnej instalacji elektrycznej wymaga użycia do jej budowy złączek kablowych zapewniających prawidłowe funkcjonowanie i bezpieczeństwo instalacji.

 

Złączki kablowe

Złączki kablowe w zależności rodzaju materiału, z którego są wykonane, przeznaczenia czy przewidywanego obciążenia prądowego wymagają odmiennej konstrukcji. Producenci chcący zapewnić ich funkcjonalność, a przy tym ułatwienia w montażu proponują wiele modeli, które bazują na wykorzystaniu:

• połączeń śrubowych;
• mechanizmów sprężynowych;
• połączeń samozaciskowych ze sprężyną.

Aluminiowe złączki kablowe

Aluminium jest metalem, z którego wykonuje się złączki kablowe dla przewodów aluminiowych. Jest to specjalnie przygotowany materiał przystosowany do wykonywania połączeń elektrycznych i energetycznych zapewniający prawidłowe działanie oraz bezpieczeństwo użytkowania. Złączki wykonane z tego materiału w swoim wnętrzu zawierają pastę stykową, która poprawia jakość połączenia. Dodatkowo też, co jest niezmiernie ważne, uniemożliwia to dopływ powietrza do miejsca styku zabezpieczając przed niekorzystnym zjawiskiem jakim jest tworzenie się tlenków aluminium. W zależności od napięcia w przewodach stosuje się złączki cienkościenne (do 1 kV) oraz grubościenne (do 30 kV). Dla napięć 10-30 kV stosować można złączki o zakończeniach stożkowych umożliwiające płynne przejście prądu przez materiał, a tym samym zmniejszenie temperatury połączeń podczas eksploatacji instalacji.

Złączki kablowe do stosowania na zewnątrz

W warunkach gdy przewody znajdują się na zewnątrz bądź zawierają siciwo powszechnie stosowane są złączki z przegrodą szczelną, zapobiegającą przedostawaniu się wilgoci do wnętrza przewodu. Złączki miedziane wykonywane są w dwóch rodzajach jako niecynowane i cynowane, gdzie powłoka cynowa jest warstwą zabezpieczającą przed utlenieniem miedzi. Złączki te podobnie jak aluminiowe wykonywane są dla przekrojów 16-625 mm2. Złączki śrubowe ze względu na duży docisk styku zapewniają mniejszy spadek napięcia na połączeniu i czynią je bardziej niezawodne. Stosowane są głównie do przewodów o przekrojach 0,08-24 mm2.

Występują następujące rodzaje złączek śrubowych:

• klatkowe bez ochrony przed deformacją przewodu, mające zastosowanie do kabli jednożyłowych;
• klatkowe z ochroną przed deformacją przewodu;
• zacisk z elementem dociskowym od góry;
• zacisk z elementem dociskowym od góry lub od dołu, gdzie została oddzielona funkcja przepływu prądu elektrycznego od funkcji tworzenia siły docisku co pozwala na optymalny dobór materiału (stal, miedź) oraz samokontrolę dokręcanej śruby.

W złączkach sprężynowych, zapewniających prostszy sposób montażu, siła docisku w sposób automatyczny dostosowuje się do przekroju przewodu umożliwiając połączenia przewodów bez użycia narzędzi w stosunkowo krótkim czasie. Następuje tu automatyczne zakleszczenie wsuniętego przewodu po zluzowaniu sprężyny. Unika się tutaj w sposób automatyczny deformacji przewodów, a połączenia są bardziej odporne na wstrząsy.

Złączki z zaciskiem push in

Występują również złączki kompaktowe rozłączne wyposażone w zaciski sprężynowe push-in z automatycznym zabezpieczeniem przekładnika pomiarowego. Siła docisku zacisku push-in wytwarzana jest przez sprężynę ramieniową wykonaną z wytrzymałej stali chromowo-niklowej. Potrzeba tu o około 50% mniej siły do wykonywania połączeń przewodów zarówno sztywnych i gęstych o przekroju 0,34-10 mm2.

Szybkozłączki

Szybkozłączki są złączami bezśrubowymi, znajdującymi praktyczne zastosowanie szczególnie w instalacjach domowych. Najnowsze rozwiązania posiadają podwójną sprężynę dociskową, gdzie pierwsza z nich umożliwia wprowadzenie przewodu przy użyciu niewielkiej siły, druga poprzez mocny docisk gwarantuje poprawność i stabilność połączenia. Szybkozłączki umożliwiają łączenie przewodów o różnych przekrojach, zarówno jedno jak i wielodrutowych. Występują też połączenia zaciskowe wykorzystywane przy w pełni zautomatyzowanych montażach.

Realizowane są przy wykorzystaniu pistoletu pneumatycznego gdzie specjalną klamrę wstrzeliwuje się na odpowiedni pin przyłączeniowy o przekroju kwadratowym lub prostokątnym. Na jednym pinie przyłączeniowym może być wykonywane kilka połączeń. Są to złącza kablowe nierozbieralne. Do demontażu, w trakcie którego ulega zniszczeniu klamra zacisku, używa się narzędzi specjalistycznych. Nowoczesne złączki kablowe znacznie usprawniają montaż instalacji elektrycznej i są ważnym elementem zapewniającym jej bezpieczeństwo.